Welke soorten aandelen zijn er?

Je wilt als ondernemer controle houden over je bedrijf. Of misschien wil je juist iemand tijdelijk laten meedraaien zonder hem volledig te belonen. Dan ontdek je: er zijn meerdere soorten aandelen, elk met eigen rechten. En als je ze slim inzet, bouw je een juridische structuur die voor je werkt, niet tegen je.

Bij LION’s Law merken we vaak dat ondernemers wel weten dat er “verschillende aandelen” bestaan, maar geen idee hebben hoe dat precies zit. En dat is jammer. Want wie zijn aandeelstructuur slim vormgeeft, bespaart zichzelf gedoe bij investeringen, opvolging of winstverdeling.

De praktijk: waarom dit nú relevant is

Een cliënt van ons wilde zijn zoon betrekken in de onderneming, maar nog niet in het winstrecht. “Hij mag leren ondernemen, maar nog niet delen in wat ik 25 jaar heb opgebouwd,” zei hij. Begrijpelijk. En juridisch? Perfect oplosbaar.

We hebben hem voorgesteld om winstrechtloze aandelen uit te geven: wél stemrecht, géén dividend. Zijn zoon kreeg daarmee inspraak, kon ervaring opdoen en werd zichtbaar in de structuur, maar zonder aanspraak op winst. Als hij zich had bewezen, zouden de aandelen op termijn kunnen worden omgezet. De crux: het was geen standaard aandeel. Het was een specifiek soort aandeel, afgestemd op de situatie.

Welke soorten aandelen bestaan er precies?

Laten we het kort én praktisch houden. In de wet heb je vrijheid om de rechten aan een aandeel toe te wijzen zoals je wilt, zolang je het maar vastlegt in de statuten. Dat betekent dat je per aandeelsoort kunt bepalen of iemand stemrecht heeft, recht heeft op winstuitkering, of intern een voorkeursbehandeling krijgt.

De meest bekende variant is het gewone aandeel: stemrecht, winstrecht, meedoen met alles. Maar daar houdt het dus niet op.

Zo heb je stemrechtloze aandelen. Die zijn ideaal als je iemand wel financieel wilt laten meedelen, maar liever geen inspraak geeft op bestuursbesluiten of statuten. Denk aan een stille investeerder of een familielid met passief belang.

Het tegenovergestelde bestaat ook: winstrechtloze aandelen. Dan geef je iemand juist wél stemrecht, maar sluit je hem uit van dividend. Dat klinkt misschien onaardig, maar is in veel familiebedrijven een prima oplossing bij bijvoorbeeld een meewerkend familielid of opvolger-in-opleiding.

En dan zijn er de ''preferente aandelen''. Die geven de houder een voorkeurspositie bij winstuitkeringen. Een investeerder die zekerheid wil dat hij als eerste wordt betaald? Preferente aandelen zijn je oplossing. Zeker als het om een vast dividendbedrag gaat.

Gaat het je om invloed? Dan kom je uit bij ''prioriteitsaandelen''. Daarmee kun je in de statuten regelen dat de houder specifieke bevoegdheden heeft: bijvoorbeeld het aanwijzen van bestuurders, of het goed- of afkeuren van bepaalde besluiten. Je ziet dit vaak bij oprichters die zeggenschap willen behouden, ook als hun aandeelhoudersbelang kleiner wordt.

Tot slot bestaan er nog certificaten van aandelen. Die geven iemand wél recht op dividend, maar géén stemrecht. Het stemrecht komt dan in handen van een stichting. Zo’n structuur wordt veel gebruikt bij bedrijfsoverdrachten en bij beursgenoteerde vennootschappen die de macht willen concentreren.

Aandelen als strategisch instrument

Wat we in al deze gevallen zien, is dat aandelen meer zijn dan juridische labels. Ze zijn een manier om belangen, invloed en beloning strategisch te verdelen. Met gewone aandelen kan dat niet altijd goed genoeg. Daarom biedt het Nederlandse recht ruimte om aanpassingen te maken, mits je het correct vastlegt.

En dat is precies waar wij in beeld komen. Want de valkuil is dat je als ondernemer een standaardmodel overneemt, zonder te beseffen dat je zo veel mogelijkheden laat liggen. Of erger: dat je denkt dat je het goed geregeld hebt, terwijl je bij verkoop of conflict alsnog met lege handen staat.

Wanneer moet jij hierover nadenken?

• Als je iemand wilt laten deelnemen in jouw bedrijf als investeerder, familielid of werknemer, zonder hem of haar meteen volledige rechten te geven.

• Als je je onderneming wilt overdragen, maar pas in stappen.

• Als je meerdere activiteiten in één bedrijf hebt en per activiteit winst of zeggenschap anders wilt verdelen.

• Of simpelweg als je merkt dat jouw huidige structuur niet meer past bij de werkelijkheid van je onderneming.

Dat zijn de momenten waarop wij ondernemers begeleiden naar een doordachte aandelenstructuur. Vaak blijkt: wat je nu hebt, is ooit gekozen uit gemak, niet uit strategie. En juist dat kan je later opbreken.

Conclusie: wie slim onderneemt, regelt zijn aandelen slim

Aandelen zijn niet zwart-wit. Ze zijn maatwerk. En als je ze goed inzet, helpen ze je om doelen te bereiken zonder controle te verliezen, investeerders aan te trekken zonder zeggenschap weg te geven, of familieleden te betrekken zonder direct te belonen. Laat je niet beperken door standaard statuten of modeldocumenten. Laat je adviseren over de mogelijkheden zodat jouw onderneming niet alleen draait op ambitie, maar ook op juridische structuur die die ambitie ondersteunt.

Bel (06-24254842) of mail (contact@lionslaw.nl) ons gerust voor een vrijblijvend intakegesprek. Dan kijken we samen naar jouw situatie en zorgen we dat jouw aandelen écht in jouw voordeel werken.