“Ik had toch een BV om mijn privévermogen te beschermen?”

Het is een van de meest gehoorde misverstanden onder ondernemers. Dat een BV je volledig afschermt van privéaansprakelijkheid. In veel gevallen klopt dat, maar lang niet altijd. Sterker nog: juist bestuurders van een BV kunnen onder omstandigheden tóch privé worden aangesproken. En dat geldt al helemaal voor ondernemers in een VOF of maatschap.

In deze blog neem ik je mee door de juridische realiteit achter hoofdelijke aansprakelijkheid. Wat het is, wanneer je er als ondernemer mee te maken krijgt, en vooral: hoe je voorkomt dat het jou persoonlijk raakt.

De casus: een ''beschermde'' bestuurder met een persoonlijk probleem

Een van onze cliënten – directeur van een kleine BV in de bouw – werd persoonlijk aangesproken door een leverancier. Zijn bedrijf had openstaande facturen, en er was een lange tijd beloofd dat betaling “er bijna aankwam”. Uiteindelijk bleek de BV nagenoeg leeg. De leverancier ging vervolgens niet achter het bedrijf aan, maar achter de man zélf.

Zijn reactie: “Maar ik heb toch een BV? Dan kunnen ze me persoonlijk toch niks maken?”

Die redenering klopt, zolang je als bestuurder je netjes aan de spelregels houdt. Maar zodra je handelt op een manier die als ernstig verwijtbaar wordt gezien, of als je je niet gedraagt zoals van een redelijk handelend bestuurder verwacht mag worden, dan valt de bescherming van de BV weg. En dan kijk je zélf de schuldeiser in de ogen: als privé-persoon.

Wat is hoofdelijke aansprakelijkheid eigenlijk?

Hoofdelijke aansprakelijkheid betekent dat meerdere partijen ieder afzonderlijk voor het geheel van een schuld aansprakelijk zijn. Een schuldeiser mag dan kiezen wie hij aanspreekt – en hoeft niet eerst de BV of vennootschap uit te putten. Dat is pittig als je als persoon garant moet staan voor een bedrijfsschuld van tienduizenden euro’s.

Bij sommige ondernemingsvormen is dat standaard zo geregeld. Denk aan de VOF, maatschap of CV: de personen achter de onderneming zijn zélf juridisch verbonden. Als één vennoot iets doet of nalaat, kunnen álle vennoten worden aangesproken. En bij eenmanszaken geldt dat sowieso: de ondernemer en het bedrijf zijn juridisch zo goed als één en dezelfde.

Bij rechtspersonen, zoals de BV of NV, is dat in beginsel anders. Daar is de rechtspersoon zelfstandig aansprakelijk voor de verplichtingen die zij aangaat. Maar let op: dat geldt tot het moment waarop een bestuurder over de schreef gaat.

Wanneer ben je als bestuurder tóch privé aansprakelijk?

De wet kent verschillende gronden waarop een bestuurder alsnog hoofdelijk aansprakelijk kan zijn. De belangrijkste zijn:

• Bestuurdersaansprakelijkheid bij onbehoorlijk bestuur: als er sprake is van wanbeleid of structureel slecht bestuur. Denk aan geen jaarrekeningen deponeren, geen administratie bijhouden of ernstige benadeling van schuldeisers.

• Aansprakelijkheid bij faillissement: als de curator aantoont dat het faillissement is veroorzaakt door kennelijk onbehoorlijk bestuur, ben je als bestuurder persoonlijk aansprakelijk voor het tekort in de boedel. Dat gaat om grote bedragen.

• Aansprakelijkheid buiten faillissement – onrechtmatige daad: als je als bestuurder een derde bewust een overeenkomst laat aangaan, terwijl je weet dat de BV die verplichtingen niet kan nakomen.

In de praktijk komt het vaak aan op één vraag: heb je gehandeld zoals een ''redelijk handelend bestuurder'' zou doen? Als het antwoord nee is, dan kun je vaak alsnog als privé-persoon aansprakelijk worden gesteld. En ja, dan kan je woning of privévermogen in gevaar komen.

En bij een VOF of maatschap? Geen ontsnappen aan hoofdelijke aansprakelijkheid

Voor ondernemers in een VOF of maatschap is het nóg belangrijker om alert te zijn. Hier geldt standaard dat iedere vennoot hoofdelijk aansprakelijk is voor schulden van de vennootschap. Maakt je compagnon een fout, dan kan jij daar privé op worden aangesproken, ook al had jij niks met die beslissing te maken.

Bij een maatschap is dat iets genuanceerder: daar is iedere maat aansprakelijk voor zijn eigen handelen, en voor gelijke delen bij gezamenlijke fouten. Maar zodra er sprake is van schijn van gezamenlijk handelen, loop je alsnog het risico op hoofdelijke aansprakelijkheid.

Wat veel ondernemers niet weten: zelfs na beëindiging van een VOF kun je nog jaren aansprakelijk blijven voor oude schulden. Afscheid nemen van een vennootschap betekent dus niet automatisch afscheid nemen van het risico.

Wat kun je hiertegen doen?

Gelukkig is er juridisch genoeg te regelen om jezelf te beschermen. Denk aan het contractueel uitsluiten van hoofdelijke aansprakelijkheid bij samenwerkingen. Of het goed vastleggen van de taakverdeling in de VOF-overeenkomst. En uiteraard: het kiezen van de juiste ondernemingsvorm, afgestemd op je risico’s en groeiplannen.

Bij bestuurders van een BV is het zaak om scherp te blijven op de administratieve verplichtingen, het tijdig melden van betalingsonmacht bij de Belastingdienst, en het naleven van zorgvuldigheidsnormen richting derden.

We begeleiden bestuurders en ondernemers bij het herstructureren van hun organisatie – juist om dit soort risico’s te verkleinen. Want vaak is het niet kwade opzet, maar onwetendheid die leidt tot privéproblemen.

Conclusie: hoofdelijke aansprakelijkheid is geen hypothetisch risico, maar juist reëel

De gedachte dat jouw privévermogen altijd veilig is zolang je een BV hebt, is een misverstand. Zeker als je als bestuurder misstappen maakt of als je onderneemt via een personenvennootschap, zijn er voldoende juridische gronden waarop je tóch privé kunt worden aangesproken.

Wil je voorkomen dat jouw privévermogen onderdeel wordt van een zakelijk conflict? Neem dan contact met ons op via contact@lionslaw.nl of 06-24254842. We brengen jouw situatie in kaart en zorgen voor een juridische structuur die écht beschermt. Want ondernemen is risico nemen – maar nooit met je huis.