Algemene voorwaarden te streng? Check de zwarte en grijze lijst!

Je tekent een contract, maar bij problemen wijst de andere partij ineens op “algemene voorwaarden” die je nooit écht gelezen hebt. En erger nog: ze blijken keihard en eenzijdig in hun voordeel opgesteld. Dat overkwam ook een van onze cliënten. Gelukkig bleek dat het Burgerlijk Wetboek wél grenzen stelt aan hoe ver je mag gaan in algemene voorwaarden. In dit blog leggen we uit hoe de zwarte en grijze lijst jou als consument kunnen beschermen tegen misbruik.

Een zelfstandige bouwondernemer sloot een overeenkomst met een toeleverancier van bouwmaterialen. Alles leek prima... tot een levering te laat kwam en daardoor een project stagneerde. De opdrachtgever legde een boete op van €4.000. Toen de ZZP’er schadevergoeding eiste van de leverancier, werd hij weggewuifd: “In onze algemene voorwaarden staat dat wij nooit aansprakelijk zijn voor gevolgschade.”

Een oneerlijke voorwaarde? Jazeker. En daar grepen wij juridisch op in.

Algemene voorwaarden: wat mag wél en wat niet?

Algemene voorwaarden zijn standaardbepalingen die bedrijven gebruiken om hun juridische positie veilig te stellen. Prima – zolang ze redelijk zijn.

Volgens artikel 6:231 t/m 6:247 BW mogen algemene voorwaarden geen onredelijk bezwarende bepalingen bevatten. De wet heeft allerlei soorten onredelijke voorwaarden opgesomd in:

• de zwarte lijst: bepalingen die altijd onredelijk zijn;

• de grijze lijst: bepalingen die vermoed worden onredelijk te zijn.

Deze lijsten gelden specifiek bij overeenkomsten tussen een ondernemer en een consument. Maar ook tussen bedrijven onderling kunnen sommige bepalingen op gespannen voet staan met de redelijkheid.

Wat staat er op de zwarte lijst? (Altijd ongeldig)

Voorbeelden van bepalingen op de zwarte lijst (artikel 6:236 BW):

• Uitsluiting van het recht op schadevergoeding bij wanprestatie van de gebruiker;

• Eenzijdige prijsverhoging zonder opzeggingsmogelijkheid voor de wederpartij;

• Geheel uitsluiten van aansprakelijkheid voor ernstige gebreken;

• Een clausule waarbij de gebruiker op elk moment mag bepalen wat hij wel of niet levert.

  
  

Staat zo'n bepaling in de algemene voorwaarden? Dan is die in principe automatisch vernietigbaar, zonder dat je hoeft te bewijzen dat het onredelijk is

Wat staat er op de grijze lijst? (Verdacht, maar mogelijk geldig)

Voorbeelden van bepalingen op de grijze lijst (artikel 6:237 BW):

• Bepalingen die een opzegtermijn geven van meer dan één maand zonder wederkerige mogelijkheid;

• Beperking van aansprakelijkheid voor indirecte schade of gederfde winst;

• Verplichtingen die je eenzijdig binden zonder tegenprestatie.

Deze bepalingen zijn niet automatisch ongeldig, maar het bedrijf dat de voorwaarden gebruikt moet bewijzen dat ze wél redelijk zijn. In onze praktijk komt dat zelden overtuigend uit de verf.

Verschil tussen consumenten en ondernemers

De zwarte en grijze lijst gelden uitsluitend in overeenkomsten tussen bedrijven en consumenten. Toch kunnen ondernemers zich ook beroepen op onredelijkheid als de algemene voorwaarden:

• Niet correct ter hand zijn gesteld (artikel 6:233 BW);

• In strijd zijn met de ''redelijkheid en billijkheid'';

• Zijn opgesteld onder druk of met verborgen formuleringen.

Als ondernemer ben je dus niet rechteloos, ook al val je formeel buiten de lijsten.

Wat als je al akkoord bent gegaan?

Veel ondernemers denken: “Ik heb getekend, dus ik moet me erbij neerleggen.”

Niet waar. Een onredelijk beding kun je vernietigen, ook ná ondertekening. Mits je het op tijd aanvecht en juridisch correct onderbouwt. Bij LION’s Law zorgen we voor een solide onderbouwing en stellen we de wederpartij formeel in gebreke. In de meeste gevallen leidt dit tot heronderhandeling of het vervallen van het omstreden beding.

Checklist: zo weet je of algemene voorwaarden discutabel zijn

Vraag jezelf het volgende af:

• Zijn de voorwaarden je vóór ondertekening verstrekt?

• Beperken ze jouw rechten eenzijdig?

• Sluiten ze aansprakelijkheid volledig uit?

• Mag de ander alles wijzigen zonder jouw instemming?

• Staat er iets in waarvan je denkt: dit kan toch niet kloppen?

Heb je ergens “ja” op geantwoord? Dan is een juridische check geen luxe, maar vaak noodzaak.

Laat je niet overvallen door algemene voorwaarden

Algemene voorwaarden zijn géén vrijbrief om alles af te schuiven. De wet stelt duidelijke grenzen – en de zwarte en grijze lijst zijn dan vaak jouw juridisch vangnet. Of je nu consument bent of ondernemer: onredelijke bepalingen hoef je niet te slikken.

Bij LION’s Law zorgen we dat jij wél je recht haalt, zonder ingewikkelde procedures, maar mét scherp juridisch verweer. Plan gerust een intakegesprek in via contact@lionslaw.nl of bel 06-24254842.